Πυρηνικός πόλεμος: Αντέχετε οικονομικά να επιβιώσετε; - Πόσο κοστίζουν τα ιδιωτικά καταφύγια
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, πολλές ευρωπαϊκές χώρες ήταν γεμάτες με υπόγεια πυρηνικά καταφύγια για να προστατεύουν τους πολίτες σε περίπτωση επίθεσης.

Την ώρα που το θερμόμετρο ανεβαίνει παγκοσμίως σε επίπεδο γεωπολιτικών εξελίξεων, πολλοί είναι εκείνοι που αναζητούν εξατομικευμένη πυρηνική προστασία, προκειμένου να ενισχύσουν την ασφάλειά τους. Πόσο εφικτό είναι όμως για τον απλό πολίτη να εξασφαλίσει ένα ιδιωτικό πυρηνικό καταφύγιο;
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, πολλές ευρωπαϊκές χώρες ήταν γεμάτες με υπόγεια πυρηνικά καταφύγια για να προστατεύουν τους πολίτες σε περίπτωση επίθεσης. Ωστόσο, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, πολλά παροπλίστηκαν, μετατράπηκαν σε μουσεία ή απλώς εγκαταλείφθηκαν.
Η ομάδα κυνηγών καταφυγίων Subterranea Britannica υποστηρίζει ότι κάποτε υπήρχαν περισσότερα από 280 υπόγεια πυρηνικά καταφύγια στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Νομίζω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός χρησιμοποιείται τώρα», δηλώνουν στο Euronews.
«Από αυτά που δεν χρησιμοποιούνται, λίγα -αν όχι κανένα- θα μπορούσαν να επανέλθουν στη ζωή. Τα παλαιότερα σχέδια είναι πιθανό να είναι αναποτελεσματικά έναντι των σύγχρονων πυρηνικών όπλων», προσθέτουν.
Είναι ένα ιδιωτικό καταφύγιο πιο ακριβό από ένα σπίτι;
Εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, η έλλειψη εκτεταμένων δικτύων καταφυγίων έχει δημιουργήσει μια εξειδικευμένη αγορά για προσωπικά καταφύγια σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γερμανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αλλά αυτή η επένδυση δεν είναι εφικτή για όλους.
Οι πιο βασικές εκδοχές (συνήθως κάτω των 10τ.μ.) κυμαίνονται μεταξύ 3.000 και 5.000 ευρώ ανά τ.μ., περίπου η τιμή ανά τ.μ. ενός σύγχρονου στούντιο ή ενός διαμερίσματος ενός υπνοδωματίου σε μια μεσαίου μεγέθους ευρωπαϊκή πόλη.
Η υπόσχεση είναι η προστασία από πυρηνικές, βιολογικές και χημικές απειλές.
Τα βασικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν μια κεντρική δομή από οπλισμένο σκυρόδεμα (τοίχοι πάχους 30 cm), θωρακισμένες πόρτες ανθεκτικές στην ακτινοβολία και σύστημα εξαερισμού.
Τηλεόραση και δακρυγόνα - Τι περιλαμβάνεται στις premium εκδόσεις
Ένα καταφύγιο 140 τ.μ. που προσφέρει ανέσεις «πραγματικού σπιτιού» όπως σαλόνι και τηλεόραση 40 ιντσών, μπορεί να φτάσει το 1 εκατομμύριο ευρώ, δήλωσε στο Euronews εκπρόσωπος της ιταλικής εταιρείας Il Mio Bunker.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Burrowed LTD πουλά «πολυτελή προκατασκευασμένα καταφύγια» που κοστίζουν έως και 181.000 ευρώ με μέγιστο μήκος περίπου 16 μέτρα. Διαθέτουν, μεταξύ άλλων, αεροστεγή πόρτα, ηλεκτρικό θερμαντήρα, δεξαμενή γλυκού νερού, πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, κρεβάτια με αποθηκευτικό χώρο και ηλιακή γεννήτρια.
Η γερμανική BunkerBauer προσφέρει ένα καταφύγιο 9,6 τ.μ. για 79.000 ευρώ, το οποίο, εκτός από την παρακολούθηση μέσω βίντεο, τους ανιχνευτές κίνησης και τους συναγερμούς υποήχων, περιλαμβάνει και εκτοξευτή δακρυγόνων.
Στη Σουηδία, 170.000 ευρώ θα ήταν αρκετά για ένα καταφύγιο 54 τ.μ. που θα μπορούσε να φιλοξενήσει τουλάχιστον έξι άτομα, με κουζίνα και γεννήτρια ντίζελ.
Ανανέωση ενδιαφέροντος μετά την επίθεση στην Πολωνία
Ο Victor Angelier, ιδρυτής της Nuclear Bunker Company, με έδρα τη Σουηδία, δήλωσε ότι οι πελάτες του ενδιαφέρονται για ιδιωτικά καταφύγια επειδή δεν αισθάνονται αρκετά ασφαλείς με την «κυβερνητική ασφάλεια».
«Δεν υπάρχει αρκετός χώρος για τον αριθμό των πολιτών», σημείωσε, προσθέτοντας ότι η πλειονότητα των πελατών του είναι από την Πολωνία, τη Σουηδία και την Ολλανδία.
Ο Victor Angelier είπε ότι παρατήρησε μια αύξηση στους πελάτες μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Το περιστατικό της Τετάρτης (10/09) που αφορούσε ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Πολωνία πυροδότησε ανανεωμένο ενδιαφέρον, πρόσθεσε.
Η ασφαλέστερη χώρα στην Ευρώπη σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης
Στην Ευρώπη, μετρημένες στα δάχτυλα είναι οι χώρες που έχουν διατηρήσει ενεργές τις εγκαταστάσεις τους.
Το πιο εκτεταμένο σύστημα πυρηνικών καταφυγίων της ηπείρου βρίσκεται στην Ελβετία, τη μόνη χώρα όπου η υποχρέωση παροχής πυρηνικών καταφυγίων για ολόκληρο τον πληθυσμό κατοχυρώνεται από το νόμο.
Περίπου 60 χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου, η Ελβετία διαθέτει σήμερα περίπου 9.000 δημόσια καταφύγια και περίπου 360.000 ιδιωτικά καταφύγια. Η συνολική τους χωρητικότητα είναι περίπου 9,3 εκατομμύρια άνθρωποι -αρκετή για να καλύψει ολόκληρο τον πληθυσμό των περίπου 9 εκατομμυρίων.
Περίπου 100.000 από τα μικρά καταφύγια της χώρας, που χτίστηκαν πριν από περίπου 40 χρόνια και μπορούν να φιλοξενήσουν έως και επτά άτομα, ανακαινίζονται λόγω παρωχημένων συστημάτων εξαερισμού. Το σχέδιο είναι να αντικατασταθούν με μεγαλύτερα, δημόσια καταφύγια. Το πρόγραμμα αναμένεται να κοστίσει 235 εκατομμύρια ευρώ.
Τα ελβετικά δημόσια καταφύγια μπορούν αυτή τη στιγμή να φιλοξενήσουν από 200 έως 5.000 άτομα.
Μερικές από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν το καταφύγιο Beaulieu στη Λωζάνη και τη σήραγγα Sonneberg κοντά στη Λουκέρνη. Η τελευταία αρχικά μπορούσε να φιλοξενήσει 20.000 άτομα, αλλά τώρα μπορεί να φιλοξενήσει μόνο περίπου το 1/10 αυτού του αριθμού.
Ποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ενεργά δίκτυα καταφυγίων
Η Σουηδία είναι μια άλλη χώρα που έχει επενδύσει σημαντικά στην πυρηνική ετοιμότητα.
Διαθέτει περίπου 64.000 καταφύγια με αρκετό χώρο για περίπου 7 εκατομμύρια ανθρώπους. Το μεγαλύτερο είναι το καταφύγιο Klara στη Στοκχόλμη, το οποίο μπορεί να φιλοξενήσει έως και 8.000 άτομα σε καιρό πολέμου.
Το ζήτημα λαμβάνεται εξαιρετικά σοβαρά υπόψη στη χώρα. Η Σουηδική Υπηρεσία Πολιτικών Εκτάκτων Αναγκών (MSB) έχει ξεκινήσει ένα σχέδιο ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση των επιθεωρήσεων και τη διασφάλιση ότι τα καταφύγια θα μπορούν να τεθούν σε λειτουργία εντός 48 ωρών, εάν χρειαστεί.
Η γειτονική Φινλανδία διαθέτει επίσης ένα δίκτυο ενεργών καταφυγίων. Σύμφωνα με στοιχεία του 2022, πριν από την ένταξή της χώρας στο ΝΑΤΟ, η Φινλανδία διέθετε 50.500 πυρηνικά καταφύγια, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων (85%) είναι ιδιωτικά.
Σύμφωνα με το φινλανδικό Υπουργείο Εσωτερικών, αυτό είναι αρκετό για την προστασία 4,8 εκατομμυρίων πολιτών.